(Volkskrant, 11 februari 2002)
Pim Fortuyn is niet van plan de politiek de rug toe te keren. Hij zal meedoen aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer, desnoods met een eigen partij. Hij deelde dat zondag mee, een dag nadat het partijbestuur van Leefbaar Nederland met hem brak vanwege zijn uitspraken in een interview met de Volkskrant.
Fortuyn hoopt dat de leden van Leefbaar Nederland hem als lijsttrekker willen houden. 'Ik heb de kiezer gezegd: u kunt op mij stemmen. Dat wil ik nakomen, beloofd is beloofd', zei hij gisteren in Netwerk. Hij zei ook te hopen dat het partijbestuur alsnog bereid is de breuk te lijmen. 'Misschien heeft voorzitter Jan Nagel een lijmpotje in zijn nachtkastje.'
Maar mocht het bestuur dat niet willen, dan hoopt hij op steun van de leden. 'Het bestuur ís Leefbaar Nederland niet', zei hij gisteren. Blijft ook die steun uit, dan begint hij een eigen lijst. 'A hell of a job.'
Nagel reageerde afhoudend op het voorstel van Fortuyn om de breuk te herstellen. Hij wil er niet over praten. 'Wij komen dinsdag met het partijbestuur bij elkaar om een nieuwe lijsttrekker te zoeken.' Nagel zei te hopen dat Fortuyn met een eigen lijst de verkiezingen in gaat.
Na een emotionele vergadering met Fortuyn besloot het bestuur in de nacht van zaterdag op zondag unaniem dat het niet langer verder wil met Fortuyn. Met zijn uitspraken dat Nederland vol is, de grenzen dicht moeten voor islamieten en het verbod op discriminatie uit de Grondwet moet worden geschrapt, ging hij volgens het bestuur te ver.
'Nederland is niet vol. Wij moeten een bijdrage leveren in het toelaten van asielzoekers. Dan kun je niet zeggen: er komt niemand meer in', aldus Nagel zondag in Buitenhof. 'Hij zegt dingen die in strijd zijn met ons partijprogramma en met uitspraken van het congres.' Volgens Nagel wil het bestuur kiezen voor geloofwaardigheid. 'Fortuyn is iemand met veel charisma en wij staan op 22 zetels in de peilingen. Je zou gek zijn als je dat opgeeft. Maar hij zegt dingen die niet kunnen.'
Fortuyn zelf wil niets terugnemen van wat hij in het interview heeft gezegd. 'Ik begrijp de ophef niet, ik heb deze uitlatingen eerder gedaan.' Het partijbestuur had volgens hem gewaarschuwd kunnen zijn. Bij zijn verkiezing had hij gezegd dat er binnen de partij 'nog een hoop missiewerk' te verrichten is.
De gevestigde politieke partijen reageerden positief op het besluit van Leefbaar Nederland om Fortuyn de deur te wijzen. 'Een begrijpelijk besluit', aldus D66-leider De Graaf. Het CDA oordeelt dat Leefbaar Nederland niet langer kiest voor politiek opportunisme. GroenLinks-lijsttrekker Rosenmöller: 'Het moest er een keer van komen, voor of na de verkiezingen.'
Hun reacties eerder dit weekeinde op het interview met Fortuyn waren fel van toon. VVD-leider Dijkstal: 'Artikel 1 van de Grondwet, dat discriminatie verbiedt, hebben we juist ingesteld omdat we nooit meer naar de nazi-tijd terugwilden, geen vervolgingen, geen rassendiscriminatie. Ik betreur Fortuyns uitlatingen zeer, zeer diep.' Dijkstal zei nimmer te willen regeren met een partij die dergelijke denkbeelden uitdraagt. PvdA-lijsttrekker Melkert riep Nederland op 'wakker te worden'. De Graaf van D66 vond dat 'Fortuyn zijn masker eindelijk heeft afgeworpen.'
Mede-oprichter van Leefbaar Nederland Henk Westbroek stelde als eerste uit eigen kring vast dat Fortuyn zijn lijsttrekkerschap kwijt moest raken. Volgens Westbroek heeft hij Leefbaar Nederland 'een nekschot' gegeven.