ROTTERDAM - Zowel CDA-leider Jan-Peter Balkenende als -voorzitter Bert de Vries heeft zaterdag in Rotterdam in een toespraak voor het CDA-congres uitgehaald uit naar de twee achtereenvolgende paarse kabinetten. Balkenende, die op het congres officieel tot partijleider werd gekozen, heeft in Rotterdam toenadering gezocht tot PvdA-lijsttrekker Melkert.

"Nederland is paarsmoe geworden. De beloften zijn niet ingelost", vindt De Vries. Paars heeft als het gaat om oplossingen voor problemen in de zorg en de WAO gefaald, stelde de oud-minister van Sociale Zaken, die ook de achterkamertjespolitiek hekelde.

De Vries vindt dat ministers en staatssecretarissen die hebben gefaald, hebben verzuimd op te stappen. "In mijn tijd als fractievoorzitter zijn er aanzienlijk meer bewindslieden naar huis gestuurd. Alle bewindslieden die verantwoordelijk waren voor verkeerd beleid of fouten bleven gewoon zitten. Paars moet zich schamen."

Zorgstelsel

Balkenende, die zaterdag officieel tot lijsttrekker werd gekozen, liet doorschemeren dat hij mogelijkheden ziet om met de PvdA afspraken te maken over een nieuw zorgstelsel. "Op dat terrein kunnen PvdA en CDA meer voor elkaar betekenen dan Ad Melkert, gezien zijn niet-faire aanval, lijkt te beseffen", vindt Balkenende.

De PvdA, die voor een inkomensafhankelijk premie in het nieuwe verzekeringsstelsel in de zorg pleit, vindt dat gezinnen met kinderen en ouderen er in de plannen van het CDA slecht vanaf komen. Het CDA kiest voor een vaste premie voor iedereen, maar wil huishoudens die weinig te besteden hebben, compenseren.

Uithaal naar paars

Ook Balkenende haalde opnieuw hard uit naar het paarse kabinet, dat volgens hem de problemen in de zorg en het onderwijs niet heeft opgelost. "Het kabinet heeft een economisch beleid gevoerd dat ondanks alle welvaart de problemen schrijnender heeft gemaakt", vindt Balkenende.

"Opnieuw doemen financieringstekorten op. De erfenis van Zalm gaat behoorlijk tegenvallen." Daarnaast hekelde Balkenende de 'paarse sorrydemocratie', bewindspersonen die grote fouten hebben gemaakt, maar die verzuimen op te stappen.

Balkenende wil een eind maken aan de achterkamertjespolitiek, die volgens hem onder premier Kok de spuigaten uitloopt. De gesloten beleidscultuur moet worden doorbroken. Fracties moeten zich niet meer vastleggen op een gedetailleerd regeerakkoord.

VVD

Ook de VVD moest het ontgelden. De VVD plaatst de Nederlandse gemeenten onder curatele met haar plan de onroerend-zaakbelasting (ozb) helemaal af te schaffen, aldus De Vries. Volgens De Vries zijn de inkomsten van de gemeentelijke ozb wezenlijk voor de gemeenten om eigen beleid te voeren.

"Voor christendemocraten is de gemeente de bestuurslaag die het dichtst bij de burger staat", aldus De Vries. "Daarom hebben gemeenten eigen bevoegdheden en eigen middelen nodig om op gemeentelijk niveau voor eigen voorzieningen te zorgen."

Gemeenten worden op dit moment voor ruim 80 procent via het Gemeentefonds door de rijksoverheid gefinancieerd. De rest van de gemeentelijke inkomsten komt uit gemeentelijke belastingen waarvan de ozb de belangrijkste is.

Uitvoering van het VVD-plan de ozb geheel af te schaffen zou de eigen gemeentelijke inkomsten tot ongeveer 10 procent beperken. "Gemeenten worden daarmee feitelijk onder Haagse curatele geplaatst, een vorm van betutteling die ik eerder van de PvdA dan van een liberale partij had verwacht", aldus De Vries.