Het nieuwe boek van Pim Fortuyn lag dinsdag twee dagen te vroeg in de winkels. Zijn politieke tegenstanders stortten zich er direct op. Fortuyn wil de militaire en sociale dienstplicht invoeren, land- en luchtmacht afschaffen, 'geen cent extra' uitgeven aan onderwijs en zorg en het aantal ministers terugbrengen tot zes. De hoofdpunten uit het boek en de eerste reacies.

'De puinhopen van acht jaar Paars' ging dinsdag in de winkels waar het boek verkrijgbaar was als warme broodjes over de toonbank. Het boek geldt mede als partijprogramma. In het boek, dat aanstaande donderdag in het Haagse Nieuwspoort wordt gepresenteerd, gaat Fortuyn uitvoerig tekeer tegen de Nederlandse 'politieke en bestuurlijke elite'. Die heeft volgens hem lak aan de democratie en aan de burger. Volgens de uitgever staat er niet alleen kritiek in maar ook ''heldere aanbevelingen voor een krachtig herstelprogramma.''

Fortuyn: acht jaar paars is droevige puinhoop

Kort na het aantreden van Paars I leek het erop dat er een frisse wind ging waaien en dat de collectieve sector op de schop zou gaan, schrijft Fortuyn. "Maar acht jaar Paars is uitgedraaid op een droevige puinhoop van niet-regeren."

Fortuyn schrijft dat wat hem betreft WAO-geld alleen nog wordt uitgekeerd aan mensen die hun ziekte hebben opgelopen op hun werk en de ziekte medisch kunnen aantonen.

Voor de Zalmnorm en de zedelijkheidswetgeving (zoals het homohuwelijk) heeft Fortuyn nog wel enige woorden van waardering over, maar daar blijft het bij.

Vooral het publieke domein en de collectieve sector bevinden zich na twee paarse kabinetsperiodes in een rampzalige toestand. De wachtlijsten in de gezondheidszorg zijn onverantwoord lang, de situatie in het onderwijs is slecht, het gaat niet goed met de veiligheid en het openbaar bestuur heeft zijn geloofwaardigheid verloren, zo fulmineert Fortuyn in zijn boek.

De eerste reacties van politici

Lijsttrekker Jan Marijnissen van de Socialistische Partij reageerde in Nova op het boek. ''Er staan wel leuke ideeen in, maar ze zijn niet allemaal politiek relevant.' Hij vindt het WAO-voorstel van Fortuyn 'a-sociaal'. Iedereen die zijn werk niet kan uitoefenen vanwege lichamelijk letsel moet 'een fatsoenlijke uitkering' krijgen, aldus Marijnissen. Dat Fortuyn in eerste instantie niets extra wil uitgeven aan zorg en onderwijs, maar in deze sectoren de problemen wil oplossen door een productiviteitsverhoging, vindt Marijnissen 'onverantwoord'. De SP-lijsttrekker verwacht dat Fortuyn bij de verkiezingen mei ''blij mag zijn als ie 10 zetels haalt''.

Rosenmöller: 'pamflettistisch boek'

Paul Rosenmöller van GroenLinks noemde 'De puinhopen van acht jaar Paars' een ''pamflettistisch boek''. ''Hier ligt een alternatief, maar niet dat wat wij voorstaan,'' aldus de GroenLinks-lijsttrekker. ''Fortuyn wil voor een dubbeltje op de eerste rij zitten, voor wat betreft zorg en onderwijs''. Rosenmöller noemde Fortuyn ''nationalistisch en populistisch''. Het is nu duidelijk waar de kiezer op 15 mei voor kan kiezen: ''of Nederland wordt rechtsom bestuurd of linksom''. Met rechtsom doelde hij op een mogelijke coalitie VVD, CDA en de Lijst Fortuyn.

Oudkerk: 'wijsheid van de kroeg'

Oud-kamerlid en PvdA-lijsttrekker Oudkerk vindt dat ''Fortuyn heel makkelijk dingen zegt, die hij in de realiteit nog moet waarmaken.'' Hij noemde Fortuyns voorstellen op het gebied van veiligheid ''de wijsheid van de kroeg''. ''Als het zo simpel was, dan hadden we het allemaal al opgelost,'' zei hij in Netwerk

Zalm: 'zet je geld neer waar je mond is

VVD-minister Zalm vond dat Fortuyn beter moet aangeven hoe hij zijn financien wil regelen. ''Zet je geld neer, waar je mond is'' vertaalde Zalm een Amerikaans gezegde. VVD-lijsttrekker Hans Dijkstal weet nog niet of hij het boek gaat lezen, zei hij in Nova. ''Ik heb een team van medewerkers die het van a tot z doorspitten. Als het nodig is, zal ik er wel een blik op werpen''.

Hoofdpunten verkiezingsprogramma Fortuyn

Zorg en onderwijs
- uitgaven voor de zorg twee jaar lang op zelfde peil houden; de sector moet in die tijd arbeidsproductiviteit opvoeren, bureaucratie terugdringen en overtollige managers lozen.
- verplichte eigen bijdrage patiënten, eventueel af te kopen door aparte verzekering.
- vrije prijsvorming in de zorg: medici stellen zelf tarieven vast.
- onderzoek naar medische 'consumptie' van verschillende sociale categoriën, waaronder allochtonen, met als doel einde te maken aan de ongebreidelde zorgvraag.
- WAO alleen voor mensen met beroepsziekten.

Onderwijs
- ,,geen dubbeltje extra'' voor onderwijs; eerst rigoureus saneren.
- stoppen met basisvorming en studiehuizen.
- boetes voor elke keer dat een school hele klassen naar huis stuurt vanwege zieke onderwijzers, ADV-dagen e.d.
- directeuren van basisscholen minstens drie dagen per week voor de klas.
- geen pc's op scholen; leerlingen moeten thuis maar met computers leren omgaan.
- scholen moeten kleiner; voor universiteiten en hogescholen ongeveer 600 leerlingen, basisscholen beduidend kleiner.

Politie-apparaat
- gemeentepolitie moet weer terugkeren zodat de gemeenteraad de politie rechtstreeks kan afrekenen op (gebrek) aan geleverde resultaten.
- de politie moet geen tijd verspillen aan het oplossen van inbraken, maar moet de criminele netwerken daarachter oprollen.
- de politie moet prioriteiten stellen; minder aandacht bijvoorbeeld voor verkeersovertredingen, meer voor het aanpakken van bolletjesslikkers.

Vluchtelingen-, asiel-, integratiebeleid
- in Nederland alleen nog vluchtelingen toelaten uit Frankrijk, Engeland, Duitsland en Denemarken, mocht daar iets ernstigs gebeuren.
- er moet meer geld naar de VN-organisatie UNHCR om opvang vluchtelingen in de regio mogelijk te maken.
- grenscontroles tussen de verschillende Europese lidstaten moeten weer worden ingevoerd.
- het VN-Vluchtelingenverdrag uit 1951 moet ernstig worden herzien en eventueel opgezegd.
- iedereen die een uitkering heeft, moet Nederlands spreken; zoniet, dan moet men terug naar de schoolbanken.
- er moet een gericht emancipatiebeleid komen voor vrouwen in achterstandswijken. Zo kan er een eind gemaakt worden aan de islamitische opvatting over de positie van de vrouw.
- wie niet zijn of haar best doet te integreren in de Nederland, zal direct worden gekort op de uitkering.
- in achterstandswijken moet een betere verdeling van mensen komen naar land van herkomst en maatschappelijke positie, desnoods onder dwang.
- uitgeprocedeerde asielzoekers vast zetten tot zij Nederland verlaten.
- het aantal opvangplaatsen voor asielzoekers beperken tot maximaal 10.000.

Bestuurlijke hervorming
- het kabinet wordt teruggebracht tot hooguit zes personen.
- gekozen minister-president.
- er komen in Nederland tenminste 1000 gemeenten, in plaats van de 500 nu.
- Provincies worden maximaal 6 regio's met gekozen stadhouder met krachtige bevoegdheden.
- gemeentebestuurders doen hun werk in één dag per week.

Energie en openbaar vervoer
- Kerncentrale Borsele openhouden en mogelijk een tweede centrale bouwen
- treinen, trams en metro in de Randstad minstens om de tien minuten laten rijden, zonder dienstregeling.
- NS, Schiphol en Rotterdamse haven niet privatiseren
- vee onderbrengen in flatgebouwen.
- nutsbedrijven (gas/water/licht) niet privatiseren.
- de Koninklijke Land- en Luchtmacht opheffen, Marine blijft bestaan.

Bronnen: News Planet, ANP, NOS, Nova, Netwerk, Karakteruitgevers: 'De puinhopen van acht jaar paars'